Τὸ 1204, πολεμιστὲς ἀπὸ τὴ δυτικὴ Εὐρώπη μὲ σύμβολό τους τὸν σταυρὸ κατέλαβαν τὴν πρωτεύουσα τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας, κατέλυσαν τὴ βυζαντινὴ ἔννομη τάξη καὶ λεηλάτησαν μὲ μανία τὴν πλουσιότερη πολιτεία τοῦ μεσαιωνικοῦ μεσογειακοῦ κόσμου. Οἱ ὀδυνηρὲς γιὰ τὶς τύχες τοῦ ἑλληνικοῦ κόσμου συνέπειες τῆς τέταρτης σταυροφορίας εἶναι γνωστές. Μετὰ τὴν κατάκτηση τῆς Κωνσταντινούπολης, οἱ σταυροφόροι, Φράγκοι καὶ Βενετοί, μοίρασαν μεταξύ τους τὰ ἐδάφη τῆς Ρωμανίας, ἐγκαθιδρύοντας στὸν ἑλληνικὸ χῶρο τὴν ξένη κυριαρχία. Ἡ διείσδυση καὶ ἐπικράτηση τῆς Δύσης στὴν Ἀνατολὴ ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ σπουδαῖα κεφάλαια τῆς ἱστορίας τῆς Εὐρώπης.
Θεωρούμενη μέσα ἀπὸ τὸ πρίσμα τῆς καθολικότερης εὐρωπαϊκῆς ἱστορίας, ἡ ἐποχὴ ποὺ συνηθίζουμε νὰ καλοῦμε «λατινοκρατία» καί, εἰδικότερα, «βενετοκρατία» ἀποδεικνύεται μείζων περίοδος τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας. Καὶ τοῦτο, γιατὶ τὸ ἑλληνικὸ στοιχεῖο παρουσιάζει στὸ διάστημα αὐτὸ ἀφενὸς προσαρμοστικότητα στὶς θεσμικὲς ἀλλαγές, μὲ ἀποτέλεσμα τὴν οἰκονομικὴ ἐξίσωσή του μὲ τοὺς ξένους, καὶ ἀφετέρου πολιτισμικὴ ἀντοχὴ καὶ εὐρωστία ποὺ τοῦ ἐπιτρέπει γόνιμη ἐπικοινωνία μὲ τοὺς Δυτικοευρωπαίους, ὁδηγώντας το ἐν τέλει στὴν παραγωγὴ νέας πολιτισμικῆς ἔκφρασης.
Τὸ ἱστορικὸ ὑλικὸ ποὺ συγκεντρώνεται στὸ παρὸν πόνημα ἀποσκοπεῖ νὰ λειτουργήσει ὡς πρόκληση γιὰ τὴν προώθηση τῆς ἔρευνας τῶν ζητημάτων τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν τὴν περίοδο τῆς βενετοκρατίας στὸν ἑλληνικὸ χῶρο. Τὸ ἔργο φιλοδοξεῖ νὰ προσφέρει μὲ εὔληπτο τρόπο τόσο στὸν εἰδικὸ ὅσο καὶ στὸ εὐρύτερο μορφωμένο κοινὸ μία σύνθεση τῶν ἤδη ἐγνωσμένων. Πρόκειται γιὰ ἐγχειρίδιο μὲ ἀποδέκτη τὸν νέο σπουδαστή, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐξοικειωμένο ἐρευνητὴ καὶ γενικότερα τὸν κάθε ἐνδιαφερόμενο νὰ προσεγγίσει τὸ ἱστορικὸ αὐτὸ παρελθόν.
Σύνθεση ἐξωφύλλου: Ἀλέκος Βλ. Λεβίδης. Λεπτομέρεια ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Giambattista Tiepolo Ἡ Βενετία δέχεται τὰ δῶρα τοῦ Ποσειδώνα, 1756-1758, λάδι σὲ καμβά, 115 × 263 εκ., Palazzo Ducale, Βενετία. © 2022 Archivio Fotografico – Fondazione Musei Civici di Venezia.
ΕΤ: Tο βιβλίο υπάγεται στον Nόμο περί Eνιαίας Tιμής Bιβλίου, δηλαδή ισχύει μέγιστη έκπτωση 10%.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος
Βραχυγραφίες
Α΄. Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ὁρισμὸς καὶ περιοδολόγηση – Χρόνος καὶ τρόπος ἐπιβολῆς τῆς κυριαρχίας
Εἰσαγωγικὲς παρατηρήσεις – Ζητήματα συνέχειας καὶ ἀλλαγῆς
Β΄. ΒΥΖΑΝΤΙΟ – ΒΕΝΕΤΙΑ: ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΜΙΣΟΥΣ
Ἡ βυζαντινὴ αὐτοκρατορία στὶς παραμονὲς τῆς τέταρτης σταυροφορίας
Ἡ Βενετία θυγατέρα, σύμμαχος, ἀντίζηλη καὶ κυρίαρχη τοῦ Βυζαντίου
Ἡ Βενετία βυζαντινὴ ἐπαρχία
Ἡ Βενετία αὐτόνομη καὶ ἀνεξάρτητη
Ἡ Βενετία σύμμαχος τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας
Ἡ Βενετία ἀντίπαλη τοῦ Βυζαντίου
Ἡ Βενετία κυρίαρχη τοῦ Βυζαντίου
Γ΄. ΑΠΟ ΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΣΤΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΡΩΜΑΝΙΑ
Σταυροφορίες
Ἡ τέταρτη σταυροφορία
Ἡ διανομὴ τῶν ἐδαφῶν τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας μεταξὺ τῶν σταυροφόρων
Ἡ λατινικὴ αὐτοκρατορία Κωνσταντινουπόλεως (1204-1261) καὶ τὰ νέα πολιτικὰ κέντρα μετὰ τὴν κατάλυση τοῦ βυζαντινοῦ κράτους
Αὐτοκρατορία τῆς Νίκαιας
Αὐτοκρατορία τῆς Τραπεζούντας
Δεσποτάτο τῆς Ἠπείρου
Ἡ βενετικὴ Μεγάλη Ἰδέα
Δ΄. ΒΕΝΕΤΙΚΕΣ ΚΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ
Κύπρος
Φραγκοκρατία
Βενετοκρατία
Θεσσαλονίκη
Ἀθήνα
Φραγκοκρατία
Ὁ βομβαρδισμὸς τοῦ Παρθενώνα
Πελοπόννησος
Φραγκοκρατία
Βενετοκρατία
Κρήτη
Νησιὰ τοῦ Αἰγαίου
Εὔβοια
Νησιὰ τοῦ Ἰονίου
Φραγκοκρατία
Βενετοκρατία
Κατάλογος εἰκόνων
Εὑρετήριο ὀνομάτων προσώπων καὶ τόπων
