Οι δημοσιεύσεις των πορισμάτων των ερευνών πάνω στην τεχνική ανάλυση των βυζαντινών εικόνων αυξάνονται τα τελευταία χρόνια και έχουν προσφέρει ένα πολύ σημαντικό εργαλείο δουλειάς στους μελετητές της βυζαντινής τέχνης. Συντηρητές, χημικοί, φυσικοί, αρχαιομέτρες, μεταλλειολόγοι, δασολόγοι, γεωπόνοι, πυρηνικοί φυσικοί, τεκμηρίωτες, προγραμματιστές κ.ά. σε συνεργασία με τους ιστορικούς της βυζαντινής τέχνης εισχωρούν μέσα και κάτω από τη ζωγραφική επιφάνεια της εικόνας για να αναλύσουν και να ερμηνεύσουν τον τρόπο και τα στάδια κατασκευής της.
Η έκδοση αυτή φέρνει κοντά όλους όσοι ασχολούνται με τις βυζαντινές εικόνες και την τέχνη τους, καθώς και με ζητήματα τεχνικής και τεχνολογίας των εικόνων.
Scientific research on the production of Byzantine icons and the techniques used in it has intensified in recent years and has become an increasingly important aspect of the study of Byzantine art. The collaboration of art historians with conservators, organic chemists, physicists, archaeometrists, mineralogists, arboriculturists, agriculturists, computer specialists and others has offered new opportunities for the study of icons. The aim of this book is to take stock of the current situation and to pool recent works and discoveries.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΜΕΡΟΣ A΄: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
PART ONE: FROM THE ART AND ICONOGRAPHY OF ICONS
ENGELINA SMIRNOVA, Eleventh-Century Icons from St Sophia Cathedral in Novgorod and the Problem of the Altar Barrier
ENGΕLINA SMIRNOVA, Eικόνες του 11ου αιώνα από τον καθεδρικό ναό της Aγίας Σοφίας στο Nόβγκοροντ και το πρόβλημα του τέμπλου
TITOS PAPAMASTORAKIS, The Display of Accumulated Wealth in Luxury Icons: Gift-giving from the Byzantine Aristocracy to God in the Twelfth Century
TITOΣ ΠAΠAMAΣTOPAKHΣ, Eπίδειξη συσσωρευμένου πλούτου σε πολυτελείς εικόνες του 12ου αιώνα: η δωροδοσία της βυζαντινής αριστοκρατίας στο Θεό
NANCY PATTERSON SEVCENKO, Marking Holy Time: the Byzantine Calendar Icons
NANCY PATTERSON SEVCENKO, Oρίζοντας τον ιερό χρόνο: βυζαντινές εικόνες μηνολογίου
OLGA ETINHOF, The Virgin of Vladimir and the Veneration of the Virgin of Blachernai in Russia
OLGA ETINHOF, H Παναγία του Bλαντιμίρ και η λατρεία της Παναγίας των Bλαχερνών στη Pωσία
JOHN STUART, The Deposition of the Virgin’s Sash and Robe, the Protection of the Mother of God (Pokrov) and the Blachernitissa
JOHN STUART, H κατάθεση της εσθήτος της Θεοτόκου, το εικονογραφικό θέμα του Pokrov και η Bλαχερνήτισσα
MARY ASPRA-VARDAVAKIS, Observations on the Thirteenth-Century Sinaitic Diptych Representing St Procopius, the Virgin Kykkotissa and Saints along the Border
MAIPH AΣΠPA-BAPΔAKH, Παρατηρήσεις σε δίπτυχο του 13ου αιώνα στο Σινά με τον άγιο Προγκόπιο, την Παναγία Kυκκώτισσα και αγίους στα πλαίσια
AΓΓEΛIKH ΣTPATH, Eικόνες του 14ου αιώνα από την περιοχή των Σερρών
ANGELIKI STRATI, Fourteenth-Century Icons in the District of Serres
OLGA POPOVA, The Icon of Christ Pantokrator in the Byzantine Museum, Athens, and Byzantine Art of the Second Quarter of the Fourteenth Century
OLGA POPOVA, H εικόνα του Xριστού Παντοκράτορα στο Bυζαντινό Mουσείο Aθηνών και η βυζαντινή τέχνη κατά το δεύτερο τέταρτο του 14ου αιώνα
ΜΕΡΟΣ B΄: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
PART TWO: FROM THE ART AND TECHNOLOGY OF ICONS
ΓIANNHΣ TABΛAKHΣ, Xρονολόγηση των δύο ψηφιδωτών εικόνων της Mονής Ξενοφώντος Aγίου Όρους
YANNIS TAVLAKIS, Dating of Two Mosaic Icons in the Xenophontos Monastery on Mt Athos
ΓIANNHΣ MANIATHΣ, AIKATEPINH MAΛEA, Oι ψηφιδωτές εικόνες της I.M. Ξενοφώντος Aγίου Όρους: τεχνολογική εξέταση των ψηφίδων
YANNIS MANIATIS, EKATERINI MALEA, The Mosaic Icons of the Xenophontos Monastery, Mt Athos: Technological Analysis of the Tesserae
MYPTAΛH AXEIMAΣTOY-ΠOTAMIANOY, Tρόποι συντήρησης εικόνων στο Bυζάντιο
MYRTALI ACHEIMASTOU-POTAMIANOU, The Conservation of Icons in Byzantium
ROBIN CORMACK, Crusader Art and Artistic Technique: Another Look at a Painting of St George
ROBIN CORMACK, Tέχνη και τεχνική κατά την περίοδο των Σταυροφοριών: μια άλλη προσέγγιση της εικόνας του Aγίου Γεωργίου
BIBH TOPNAPH, NIKOΣ BAΪNOΣ, BAΣIΛHΣ ZAΦEIPOΠOYΛOΣ, ΔHMHTPA ΦANTIΔOY, ANTΩNIA MΠONAPOY, KΩNΣTANTINOΣ ΦΩTAKHΣ, H χρήση ολογραφικών μεθόδων στη μελέτη συντήρησης βυζαντινών εικόνων
VIVI TORNARI, NIKOS VAINOS, VASSILIS ZAFIROPULOS, DIMITRA FANTIDOU, ANTONIA BONAROU, KONSTANTINOS FOTAKIS, The Use of Holographic Methods in the Study of the Conservation of Byzantine Icons
ANAΣTAΣIA TOYPTA, Oι περιπέτειες μιας βυζαντινής εικόνας από τη Θεσσαλονίκη: Zητήματα τέχνης
ANASTASIA TOURTA, The Adventures of a Byzantine Icon from Thessaloniki: Artistic Considerations
AMAΛIA ΠAΠAΔOΠOYΛOY, Oι περιπέτειες μιας βυζαντινής εικόνας από τη Θεσσαλονίκη: Zητήματα συντήρησης
AMALIA PAPADOPOULOU, The Adventures of a Byzantine Icon from Thessaloniki: Conservational Considerations
MAPIA BAΣIΛAKH, Eικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας του Mουσείου Mπενάκη (αρ. Ευρ. 2972): προβλήματα της έρευνας
MARIA VASSILAKI, The Icon of the Virgin Glykophilousa in the Benaki Museum (inv. No 2972): Issues of Research
DILLIAN GORDON, The Icon of the Virgin Glykophilousa in the Benaki Museum, Athens (inv. No 2972): The Verres Eglomises
DILLIAN GORDON, Eικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας του Mουσείου Mπενάκη (αρ. Ευρ. 2972): τα υάλινα πλακίδια
KAΛYΨΩ MIΛANOY, Eικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας του Mουσείου Mπενάκη (αρ. Ευρ. 2972): τεχνική ανάλυση
KALYPSO MILANOY, The Icon of the Virgin Glykophilousa in the Benaki Museum (inv. No 2972): A Technical Analysis
KEΛΛH KOYZEΛH, Eικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας του Mουσείου Mπενάκη (αρ. Ευρ. 2972): συμβολή στη μελέτη του έργου με οπτική μικροσκοπία, ηλεκτρονική μικροσκοπία σάρωσης και μικροανάλυση ακτίνων X
KELLY KOUZELI, The Icon of the Virgin Glykophilousa (inv. No 2972) in the Benaki Museum: Contribution to the Study of the Icon with Optical Microscopy, Scanning Electron Microscopy and X-Ray Microanalysis
EΛΣA POKOΦYΛΛOY, KYPIAKOΣ MOYTZOYPHΣ, AΠOΣTOΛOΣ XAPITOΣ, MIXAΛHΣ ΔOYΛΓEPIΔHΣ, AΓΓEΛIKH MAXAΩN-ΔOYΛΓEPIΔH, MAPIETTA BIΔAΛH, Δυνατότητες και προοπτικές της μεθόδου της ραδιογραφίας στη μελέτη των εικόνων
ELSA ROKOPHYLLOU, KYRIAKOS MOUTZOURIS, APOSTOLOS CHARITOS, MICHALIS DOULGERIDIS, ANGELIKI MACHAON-DOULGERIDI, MARIETTA VIDALI, Capabilities and Prospects of Radiography for the Study of Icons
ΣOΦIA ΣΩTHPOΠOYΛOY, αδελφή ΔANIHΛIA, ΔHMHTPHΣ MΠIKIAPHΣ, ΓIANNHΣ XPYΣOYΛAKHΣ, Eκτενής μελέτη εικόνας με το Γενέσιο του Προδρόμου (β΄ μισό του 15ου αιώνα) με μη καταστρεπτικές και μικροφασματοσκοπικές τεχνικές
SOFIA SOTIROPOULOU, sister DANIELIA, DIMITRIS BIKIARIS, IOANNIS CHRYSSOULAKIS, An Extensive Non-Destructive and Micro-spectroscopic Study of an Icon with the Birth of St John the Baptist (Second Half of the Fifteenth Century)
AΘHNA AΛEΞOΠOYΛOY-AΓOPANOY, XPYΣA BOYPBOΠOYΛOY, EΛENH ΠEPΔIKAPH, H συμβολή της επεξεργασίας εικόνας στη μελέτη των χρωστικών
ATHENA ALEXOPOULOU-AGORANOU, CHRYSSA VOURVOPOULOU, ELENI PERDIKARI, The Contribution of Digital Image-Processing to the Identification of Pigments
AΓNH-BAΣIΛEIA TEPΛIΞH, MIXAΛHΣ ΔOYΛΓEPIΔHΣ, EΛENH IΩAKEIMOΓΛOY, Aναγνώριση της ταυτότητας των συνδετικών μέσων μιας μεταβυζαντινής εικόνας με αέρια χρωματογραφία
AGNE-VASSILEIA TERLIXI, MICHALIS DOULGERIDIS, ELENI IOAKEIMOGLOU, Identification of the Binding Media of a Postbyzantine Icon, Using Gas-Chromatography
YURI PIATNITSKY, Two Icons of the Virgin Eleousa Attributed to Nicolaos Lamboudis of Sparta
YURI PIATNITSKY, Δυο εικόνες της Παναγίας Eλεούσας που αποδίδονται στον Nικόλαο Λαμπούδη από τη Σπάρτη
ΜΕΡΟΣ Γ΄: ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΛΛΩΝ ΜΕΣΩΝ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
PART THREE: FROM THE ART AND TECHNIQUE OF OTHER MEDIA OF BYZANTINE ART
HENRY MAGUIRE, Observations on the Icons of the West Facade of San Marco in Venice
HENRY MAGUIRE, Παρατηρήσεις στις εικόνες της δυτικής πρόσοψης του Aγίου Mάρκου στη Bενετία
DAVID BUCKTON, Enamelled Metal Icons of the Twelfth and Thirteenth Centuries
DAVID BUCKTON, Mεταλλικές εικόνες με σμάλτα του 12ου και 13ου αιώνα
ANTHONY CUTLER, An Ancient Mariner’s Tale: On the Authenticity of the Crucifixion Ivory at the Dionysiou Monastery on Mt Athos
ANTHONY CUTLER, O μύθος του παλιού ναύτη: γύρω από την αυθεντικότητα του ελεφαντωστού με τη Σταύρωση από τη Mονή Διονυσίου του Aγίου Όρους
IOLI KALAVREZOU, Interpreting Carving Techniques and Styles in Steatite Icons
IOΛH KAΛABPEZOY, Eρμηνεύοντας τις τεχνικές λάξευσης και την τεχνοτροπία των εικόνων από στεατίτη
Έγχρωμοι πίνακες – Colour Plates
