Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει τη διαδικασία διαμόρφωσης ενός εθνικοπατριωτικού κινήματος στην Ιταλία του πρώτου μισού του δέκατου ένατου αιώνα, η οποία ολοκληρώθηκε με την οικοδόμηση ενός ενιαίου ιταλικού κράτους. Πρόκειται για μια ιστορία που εντάσσεται σε ένα ευρύ πλαίσιο ευρωπαϊκών διαστάσεων, αλλά που εκτείνεται και πέραν της Ευρώπης. Η ιδέα του έθνους υπήρξε το συμβολικό σύστημα το οποίο καθοδήγησε αυτή τη συγκρουσιακή πολιτική και πολιτισμική εμπειρία.

Ο όρος nazione (έθνος), που προέρχεται από τη λατινική λέξη natio, χρησιμοποιήθηκε ευρέως κατά τον Μεσαίωνα και τους νεότερους χρόνους. Εκείνες, όμως, τις περιόδους δεν αποτελούσε μέρος του πολιτικού λεξιλογίου, παρά μόνο κατά τρόπο συμπτωματικό και περιθωριακό. Μονάχα κατά τη διάρκεια των έντονων πολιτικών και φιλοσοφικών συζητήσεων στην Ευρώπη του δέκατου όγδοου αιώνα ο όρος αυτός έλαβε καινούργιο περιεχόμενο — αλλά, όχι μόνο αυτό: βρέθηκε στην καρδιά της νέας πολιτικής που εγκαινιάστηκε με τις δύο επαναστάσεις του τέλους του δέκατου όγδοου αιώνα, εφόσον υποδήλωνε ένα νέο συλλογικό υποκείμενο στο οποίο ενυπήρχε η κυριαρχία.

Αρχικά, το κίνημα του Risorgimento ήταν αδύναμο, διασπασμένο, ελάχιστα ριζωμένο στις πόλεις, για να μη μιλήσουμε για την ύπαιθρο. […] Μια mission impossible, λοιπόν, ήταν το κίνημα του Risorgimento. Κι όμως, όποιος στην αρχή έτσι έβλεπε τα πράγματα, στο τέλος θα αναγκαζόταν να αλλάξει γνώμη: όπως συνέβη και σε άλλες περιπτώσεις στην Ευρώπη, ένα κίνημα που φαινόταν καταδικασμένο να αποτύχει, κατόρθωσε να επιβληθεί, φτάνοντας μέχρι την οικοδόμηση ενός κράτους για το ιταλικό έθνος.

Εικόνα εξωφύλλου: Francesco Saverio Altamura, Η πρώτη ιταλική σημαία που μεταφέρθηκε στη Φλωρεντία στις 27 Απριλίου 1859, 1859, λάδι σε καμβά, 51×75 εκ. © Museo Nazionale del Risorgimento Italiano di Torino, αρ. R0003812

ΕΤ: Tο βιβλίο υπάγεται στον Nόμο περί Eνιαίας Tιμής Bιβλίου, δηλαδή ισχύει μέγιστη έκπτωση 10%.