8,00€
Η διαθήκη σηματοδοτεί το τέλος μιας πορείας· είναι ο μακρυνός απόηχος μιας ολόκληρης ζωής. Στην πράξη αυτή, στο μέτρο που επιχειρείται ένα είδος προσωπικού απολογισμού εν όψει, μάλιστα, του επερχόμενου ή αναμενόμενου θανάτου, εμπεριέχονται ποικίλα στοιχεία. Η μελέτη τους μπορεί, ίσως, να επιτρέψει την αποδέσμευση ενός πλέγματος αλληλοσυνδεόμενων σχέσεων που αφορούν, μεταξύ άλλων, στα οικονομικά ζητήματα, στις συγγενικές σχέσεις, στη φιλανθρωπία, στη θρησκευτικότητα, στη στάση απέναντι στο θάνατο. Διαθήκες συνέταξε μικρό ποσοστό των κατοίκων της Σύρου. Επειδή όμως οι συντάκτες τους καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα των τότε επαγγελμάτων, μπορούν να θεωρηθούν ότι αντιπροσωπεύουν ευρύτερα σύνολα. Επιπλέον, σ' αυτές μιλούν για τη ζωή τους, αυτοβιογραφούνται κατά κάποιον τρόπο, και ανώνυμοι στους οποίους σπάνια παρέχεται η ευκαιρία να ακουστούν. Οι ατομικές αυτές μαρτυρίες παρουσιάστηκαν ξεχωριστά, αλλά και, κωδικοποιημένες, ως σύνολο. Επιδιώχθηκε, δηλαδή, ο συνδυασμός του ποιοτικού με το ποσοτικό, των ατομικών με τις συλλογικές διαδρομές. Το όλο εγχείρημα επέτρεψε μια άλλη οπτική γωνία, αποδέσμευσε στοιχεία και σχέσεις σε πολλαπλά επίπεδα, ώστε να ελπίζεται ότι η γνώση μας για τη συγκεκριμένη κοινωνία στην οποία αυτά αναφέρονται να είναι ασφαλέστερη και, κυρίως, πολύπλευρη.
Ο Χρήστος Λούκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Το 1967 αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1974 έως το 1992 ήταν ερευνητής στο Κέντρο Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (1982-1985). Το 1984 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα στην Ιστορία από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1992 εκλέχθηκε Αναπληρωτής Καθηγητής και το 1996 Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Στο Πανεπιστήμιο Κρήτης δίδαξε, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, την Επανάσταση του 1821, την Καποδιστριακή περίοδο, κοινωνικά προβλήματα των νεοελληνικών πόλεων, άλλα ζητήματα της ιστορίας του ελληνικού κράτους, ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας, καθώς και Εισαγωγή στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής. Σχετικά με τις θεματικές αυτές ενότητες είναι και τα αυτοτελή δημοσιεύματά του και τα άρθρα του σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
Είναι ιδρυτικό και ενεργό μέλος της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού, η οποία, μεταξύ άλλων, εκδίδει το ιστορικό περιοδικό Μνήμων.
Από το 1994 έως το 2006 διεύθυνε το πρόγραμμα «Η πόλη στους νεότερους χρόνους» στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, όπου μεταξύ των άλλων δημιουργήθηκαν βάσεις δεδομένων στις οποίες μηχανογραφήθηκαν βασικές πηγές (δημοτολόγια, απογραφές πληθυσμού, εκλογικοί κατάλογοι, πρακτικά δημοτικών συμβουλίων κλπ.) κυρίως για την Ερμούπολη αλλά και για άλλες ελληνικές πόλεις (βλ. cities.ims.forth.gr). Από το 2006 έως το 2011 μετείχε ως ερευνητής στο πρόγραμμα «Οι πόλεις της Ανατολικής Μεσογείου κατά τη νεότερη εποχή» του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών.
Είχε τη γενική εποπτεία της ταξινόμησης του Δημοτικού Αρχείου της Ερμούπολης και της οργάνωσης των αρχειακών συλλογών που απόκεινται στα ΓΑΚ, Αρχεία Νομού Κυκλάδων (έδρα: Ερμούπολη). Με καλοκαιρινές εξορμήσεις και επί μία εικοσαετία περίπου προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, κυρίως του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ταξινόμησαν υπό την καθοδήγησή του δημοτικά και άλλα αρχεία στην Ερμούπολη, Άνω Σύρο, Κέα, Αμοργό, Βίλια, Αίγιο, Σύμη, Οινούσσες, Σαντορίνη και Σέριφο.
Από το 2012 είναι Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
EΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
α. Oι πηγές
β. H Eρμούπολη
γ. Tο νομικό πλαίσιο
δ. Aντιπροσωπευτικότητα των διαθηκών
ε. Mορφή και εσωτερική δομή των διαθηκών
στ. Eνότητες πληροφοριών
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΙΑΘΕΤΩΝ
A΄. Συμπεριφορές στο ζήτημα διαθήκη
α. Δημόσιες διαθήκες
β. Mυστικές/ιδιόγραφες διαθήκες
B΄. Oικονομικά στοιχεία και συμπεριφορές
α. Ύψος περιουσίας
β. Σύνθεση των περιουσιών
Γ΄. Συγγενικές σχέσεις και στρατηγικές
α. O/η σύζυγος
β. Tα τέκνα
γ. Nόθα και θετά τέκνα
δ. Άλλοι συγγενείς, μη συγγενείς
Δ΄. Φιλανθρωπία
E΄. Θρησκευτικότητα – στάση απέναντι στο θάνατο
H ανισότητα μπροστά στο θάνατο
Πώς η Σύρος κηδεύει τους νεκρούς της
Kληροδοτήματα σε ναούς-ιερείς
O άνθρωπος μπροστά στο θάνατο
O άνθρωπος μπροστά στη σωτηρία του
Συγκρίσεις με προηγούμενες περιόδους
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Νικ. Πλαστήρα 100, Βασιλικά Βουτών
70013, Ηράκλειο Κρήτης
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΘΗΝΑΣ
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Θουκυδίδου 4, Πλάκα
105 56, Aθήνα
