Νεοελληνικό θέατρο

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ: ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΠΑΡΧΕΣ ΩΣ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (εξαντλημένο)

Πρακτικά του Γ΄ Πανελλήνιου Θεατρολογικού Συνεδρίου Αφιερωμένο στον Θόδωρο Χατζηπανταζή Ρέθυμνο, 23-26 Οκτωβρίου 2008

O τόμος αποτελείται από τις ανακοινώσεις του Γ΄ Πανελλήνιου Θεατρολογικού Συνεδρίου (Ρέθυμνο, Οκτώβρης 2008) που διοργάνωσαν το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας προς τιμήν του Ομότιμου Καθηγητή Θόδωρου Χατζηπανταζή. Εξήντα καταξιωμένοι και νεότεροι ερευνητές από πανεπιστήμια της Ελλάδας, της Ευρώπης και της Αμερικής παρουσιάζουν τα πιο πρόσφατα δείγματα της έρευνας για την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου (από την κρητική δραματουργία του 17ου αιώνα έως την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004) γύρω από έναν κεντρικό άξονα προβληματισμού: «Παράδοση και εκσυγχρονισμός στο νεοελληνικό θέατρο». Ακόμα και από αυτήν τη σταδιακή (και διόλου απρόσκοπτη) εισαγωγή της ίδιας της θεατρικής τέχνης στο νοτιοανατολικό άκρο της Βαλκανικής Χερσονήσου στα χρόνια της Κρητικής Αναγέννησης, ή δυο αιώνες αργότερα, την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, έως τις ποικίλες εκσυγχρονιστικές απόπειρες που ακολούθησαν μέχρι την αυγή του 21ου αιώνα, το νεοελληνικό θέατρο διαμόρφωσε, τελικά, μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία μέσα από ένα δυναμικό και εξελισσόμενο πλέγμα συνεχών ανανεώσεων και αντιστάσεων. Οι ανακοινώσεις διερευνούν με δημιουργικό τρόπο αυτή τη σχέση παράδοσης και νεοτερικότητας μέσα από ποικίλες οπτικές και μεθόδους. Οι θεματικές ενότητες του τόμου καλύπτουν τις προσπάθειες ανανέωσης της δραματουργίας, την επαγγελματική κατάσταση του νεοελληνικού θεάτρου, την τέχνη του ηθοποιού, την τέχνη του σκηνοθέτη, τη σκηνική αναβίωση του αρχαίου δράματος, τη σχέση του θεάτρου με τις άλλες τέχνες και την πρόσληψη του θεάτρου από το κοινό και την κριτική.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο Θόδωρος Χατζηπανταζής και η ιστοριογραφία του νεοελληνικού θεάτρου
Επιστημονική εργογραφία Θόδωρου Χατζηπανταζή

ΕΝΟΤΗΤΑ Α΄.
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΜΑΡΙΝΑ ΡΟΔΟΣΘΕΝΟΥΣ-ΜΠΑΛΑΦΑ
Ροδολίνος: Μεταξύ ιταλικής και κρητικής λογοτεχνικής παράδοσης.  Στασιμότητα ή ανανέωση;
ΑΡΕΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ο Ποιητής και ο Προφήτης: Ο θεσμός της μαντείας στη νεοελληνική δραματουργία
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Οι δραματικοί ήρωες του Ιωάννη Ζαμπέλιου
ΠΑΝ. ΜΟΥΛΛΑΣ
Οι Αθηναϊκοί ποιητικοί διαγωνισμοί (1851-1877) και το θέατρο
ΑΝΝΑ ΣΤΑΥΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Αρχοντοχωριάτης και Αγαθόπουλος ο Ξηροχωρίτης: Όπου ο Παντελής Σούτσας συναντά τον Μολιέρο (1876)
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΡΙΤΣΑΤΟΥ
Μαθήματα γάμου μέσα από τις κωμωδίες του Αντωνίου Αντωνιάδη στον ύστερο 19ο αιώνα
PETER BIEN
Η ανεπιτυχής προσπάθεια του Νίκου Καζαντζάκη να εκσυγχρονίσει το ελληνικό θέατρο στην πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα
Σ. Ν. ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ
Τα αστικά δράματα του Δημήτρη Μπόγρη
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΙΟΥΡΤΣΑΚΗΣ
Το μπόλι του νεωτερισμού και η γονιμότητα της παράδοσης (Ένα παράδειγμα από τον Καραγκιόζη του Αντώνη Μόλλα)
ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ
Ο Βασίλης Ρώτας και η δραματουργία του για παιδιά και εφήβους.  Από τις παραδοσιακές θεματικές και ιδεολογικές απόπειρες (1927-1934)  στη μετέπειτα μεταστροφή του (1943-1966)
ΗΡΑΚΛΗΣ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
Μεγαλοϊδεάτης ή ανανεωτής της παράδοσης; Το «Νεοελληνικό λαϊκό θέατρο» του Γιώργου Θεοτοκά
ΚΕΛΗ ΔΑΣΚΑΛΑ
Κάτω α¹’ τον άδειο ουρανό. Η θεατρική μελαγχολία του Άλκη Αγγελόγλου στα χρόνια του Εμφυλίου
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
Η δραματουργία του Σωτήρη Πατατζή. «Βιοποριστικό θέατρο» και «θέατρο προβληματισμού»
ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ
Θωμάς ο Δίψυχος, ο Απόκρυφος. Ο Τερζάκης και η ανταρσία της Γνώσης
ΑΛΙΚΗ ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΥ-ΧΩΛΣ
«Πηγαίνουμε στην Τροία για την Ιθάκη». Οδυσσέα, γύρισε σ¹ίτι
ΕΥΗ ΠΡΟΥΣΑΛΗ
Η ανατρεπτική θεατρική γραφή του Βασίλη Ζιώγα
ΕΦΗ ΒΑΦΕΙΑΔΗ
Θέατρο της μετανάστευσης. Η περίπτωση του Θόδωρου Πατρικαρέα
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΑΓΕΡ
«Υπάρχει Σύγχρονο Ελληνικό Έργο;» Η νεωτερικότητα ως ιδεολογική και θεσμική
αμφισβήτηση της παράδοσης στο νεοελληνικό θέατρο της περιόδου 1970-1973
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΣΙΒΕΤΙΔΟΥ
Μεταγραφή και μοντερνικότητα στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία
ΕΛΣΗ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΟΥ
Η αναθεώρηση των ειδολογικών ορίων. Το θέατρο του Δημήτρη Δημητριάδη
ΡΕΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
Τα δραματικά πρόσωπα στο θέατρο του Γιώργου Διαλεγμένου

ΕΝΟΤΗΤΑ Β΄.
Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ
Ο Σύνδεσμος των Δραματικών Συγγραφέων και τα συγγραφικά δικαιώματα στο θέατρο
ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΛΥΤΖΟΥΡΗΣ
Δημοτικισμός και θεατρική πρωτοπορία. «Το θέατρον των μαλλιαρών» (1907) και ο Θωμάς Οικονόμου
ΤΙΝΑ ΚΡΟΝΤΗΡΗ
Οι πρώτες μεταπολεμικές προσπάθειες ανανέωσης του θεάτρου και η «Αυλαία» του Τάκη Μουζενίδη
ΜΑΡΙΑ ΦΡΑΓΚΗ
Τοπία και ουτοπία στο θέατρο για παιδικό και νεανικό κοινό

ΕΝΟΤΗΤΑ Γ΄.
Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ

ΑΝΤΡΕΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ
Μηχανισμοί του Βεντετισμού στο νεοελληνικό θέατρο
ΗΡΩ ΚΑΤΣΙΩΤΗ
«Για ένα φράγκο Φασουλή…» Η υποδοχή του Κοκλέν στην Αθήνα
ΜΑΡΙΑ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗ
Η ιστορία ενός επαγγέλματος. Οι μίμοι-μεταμορφωτές στο Μεσοπόλεμο

ΜΑΝΩΛΗΣ ΣΕΙΡΑΓΑΚΗΣ
Κρατισμός και υποκριτική στη δεκαετία του 1930
ΚΛΕΙΩ ΦΑΝΟΥΡΑΚΗ
Ακροβάτης στο χρόνο. Ο σύγχρονος ρόλος του ηθοποιού-περφόρμερ

ΕΝΟΤΗΤΑ Δ΄.
Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΠΑΘΗΣ
Ο σκηνοθέτης Γιαννούλης Σαραντίδης. Μια διαδρομή από το «χθες» στο «αύριο» της νεοελληνικής σκηνής
ΛΙΛΑ ΜΑΡΑΚΑ
Ο εισηγμένος μοντερνισμός του Σπύρου Μελά και το ελληνικό έργο στο ρεπερτόριο της «Ελευθέρας Σκηνής»
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ
Η σκηνοθεσία πέραν της σκηνής. Το παράδειγμα της σχολής και του περιοδικού του Σωκράτη Καραντινού
ΓΙΑΝΝΑ ΤΣΟΚΟΥ
Σχέσεις σκηνοθεσίας-σκηνογραφίας στο μεταπολεμικό νεοελληνικό θέατρο. Η περίπτωση του Σωκράτη Καραντινού
ΑΝΤΡΗ Χ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ένας Γερμανός στη Λευκωσία. Η πρόσληψη του Μπέρτολτ Μπρεχτ στην Κύπρο μέσα από τις σκηνοθεσίες του Χάιντς-Ούβε Χάουζ
ΚΑΤΙΑ ΑΡΦΑΡΑ
Το μεταμοντέρνο στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο. Μια επαναπροσέγγιση του φαινομένου με αφορμή τον Εθνικό Ύμνο του Μιχαήλ Μαρμαρινού
ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΖΑΡΟΥΛΙΑ
Κοσμοπολιτισμός και Ουτοπία: Εκσυγχρονίζοντας την παράδοση; Οι περιπτώσεις του Εθνικού Ύμνου και της Τελετής Έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας

ΕΝΟΤΗΤΑ Ε΄.
Η ΣΚΗΝΙΚΗ ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ

ΑΛΕΞΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ
Η δημόσια ανάγνωση των Περσών σε φαναριώτικο αρχοντικό τον Οκτώβρη του 1820 και η αφήγησή της από τον Marcellus στα 1859
ΒΑΝΙΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Η νεορομαντική πρόσληψη της αρχαιοελληνικής τραγωδίας από τον Κωνσταντίνο Χρηστομάνο
ΠΛΑΤΩΝ ΜΑΥΡΟΜΟΥΣΤΑΚΟΣ
Αντιγόνες, Οιδίποδες, πρωτότυπα, κακέκτυπα, διατηρητέα και αυθαίρετα
ΔΗΩ ΚΑΓΓΕΛΑΡΗ
Οι Αιωνιστές, οι Συγχρονιζόμενοι και το Αρχαίο Δράμα
ΑΝΝΑ ΜΙΣΟΠΟΛΙΝΟΥ
Λίνος Καρζής (1894-1978). Μεταφυσικές αναζητήσεις στο νεοελληνικό θέατρο
ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΟΥΖΟΥΛΗ
Η παράδοση του Φεστιβάλ Επιδαύρου. Οι συγγένειες με τα φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ και του Σάλτσμπουργκ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ
Το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ως ετεροτο¹ία και η πρόσληψη του αρχαίου δράματος στη νεώτερη Ελλάδα

ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤ΄.
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΤΕΧΝΕΣ

ΤΑΣΟΥΛΑ ΜΑΡΚΟΜΙΧΕΛΑΚΗ
Πέντε διασκευές του Ερωτόκριτου στη νεοελληνική σκηνή (1929-2005): παράδοση και εκσυγχρονισμός
ΕΡΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Νεοελληνική πεζογραφία και ποίηση στη σκηνή
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΑΜΠΡΟΒΑΛΑΚΗΣ – ΜΑΡΙΑ ΧΝΑΡΑΚΗ
Καζαντζάκης και Καλομοίρης. Δύο Πρωτομάστορες της ελληνικής τέχνης
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΚΟΥ
Τα όρια του σκηνογραφικού εκσυγχρονισμού στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου.Η περίπτωση των Πικιώνη και Στέρη
ΝΑΤΑΣΣΑ ΧΑΣΙΩΤΗ
Πολιτική και κοινωνική διάσταση της σχέσης χορού και θεάτρου από το Μεσοπόλεμο μέχρι τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΗΝΗ
Η εμφάνιση του ομιλούντος κινηματογράφου και το ελληνικό θέατρο
ΑΝΝΑ ΠΟΥΠΟΥ
Κινηματογραφημένο θέατρο και ελληνικός μεταπολεμικός κινηματογράφος. Από τον θεατρικό χώρο στην κινηματογραφημένη πόλη

ΕΝΟΤΗΤΑ Ζ΄.
Η ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΗ

ΘΟΔΩΡΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΑΣ
Για μια διαφορετική θεώρηση της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου. Μεθοδολογικά σχήματα και ερμηνευτικές προτάσεις
ΙΟΥΛΙΑ ΠΙΠΙΝΙΑ
Αντιδράσεις του θεατρικού κοινού στην Αθήνα της δεκαετίας του 1890
ΣΤΑΘΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ
Ελληνικές παραστάσεις μολιερικών έργων στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης.  Αθήνα, Κωνσταντινούπολη και Αλεξάνδρεια (τέλος 19ου-αρχές 20ού αιώνα). Μια πρώτη προσέγγιση
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΝΤΟΥΝΙΑ
Ο Πέτρος Πικρός ως θεατρικός κριτικός: 1924-1931
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΖΗΡΟΠΟΥΛΟΥ
Μια άγνωστη πτυχή του Γιώργου Σεβαστίκογλου: η θεατρική κριτική
ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΑΔΟΓΙΑΝΝΗ
Το θέατρο στο περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα (1945-1951)
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΜΠΑΤΑΚΑΚΗΣ
Έγκληση στην τάξη της μιμήσεως. Οι αξιολογικές υπεραξίες της νεοελληνικής  θεατρικής κριτικής
ΘΟΔΩΡΟΣ ΧΑΤΖΗΠΑΝΤΑΖΗΣ
Ο ιδιόμορφος χαρακτήρας της Πρωτοπορίας στο ελληνικό θέατρο. Το παράδειγμα  των Βρικολάκων

SUMMARIES
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

 

ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

  • Επιμέλεια
    Γλυτζουρής Αντώνης
    Γεωργιάδη Κωνσταντίνα
  • ISBN εντύπου
    978-960-524-300-5
  • A' έκδοση
    2010
  • Τρέχουσα έκδοση
    1/2011
  • Τεχνικά χαρακτηριστικά
    704 21 29
  • Τιμή καταλόγου
    35,00