Ο Ιάκωβος Πολυλάς (1825-1896) αποτελεί έναν από τους κορυφαίους εκπροσώπους του επτανησιακού ιδεαλισμού. Το όνομά του είναι συνδεδεμένο με την πλέον θεμελιώδη στιγμή της νεοελληνικής φιλολογίας, που είναι η διάσωση και κριτική έκδοση του ποιητικού έργου του Διονυσίου Σολωμού. Έξοχος μεταφραστής του Ομήρου και του Shakespeare, ο Πολυλάς εισήγαγε μεταξύ άλλων και τον άτμητο δεκατρισύλλαβο στίχο στα νεοελληνικά γράμματα, ενώ αποφασιστική υπήρξε η συμβολή του στην καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας υπό τον όρο της διαρκούς καλλιέργειας και βελτίωσής της. Μολονότι αναγνωρίζεται ομόθυμα ως ένας από τους θεμελιωτές της λογοτεχνικής κριτικής στα νεοελληνικά γράμματα, το κριτικό έργο του δεν αποτέλεσε στη σύγχρονη εποχή αντικείμενο ξεχωριστής και συστηματικής ανάλυσης. Η παρούσα μονογραφία επιχειρεί να αναδείξει και να ερμηνεύσει τις θεωρητικές προϋποθέσεις του πολυλαϊκού συστήματος, ανιχνεύοντας κατά κύριο λόγο τις οφειλές του στον θεωρητικό στοχασμό του Friedrich Schiller (σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της ποιητικής) και του Wilhelm von Humboldt (σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της γλώσσας).
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
A’: Tο «υπεραισθητό» ως ο «τελικός σκοπός» της ποιητικής τέχνης
B’: Το «ιδεώδες» της ρομαντικής σύνθεσης
Γ’: H μετάβαση από τη Φύση στην Tέχνη: H «αδιάκοπη πρόοδος» του Σολωμού και ο «μέσος όρος» του δεκατρισύλλαβου
Δ’: H αποστολή του σύγχρονου καλλιτέχνη μέσα στο πλαίσιο μιας «αισθητικής θρησκείας»: Tο «σβήσιμο της προσωπικότητας στην απόλυτη αλήθεια»
E’: Kριτικός Iδεαλισμός: H διαμάχη Πολυλά-Zαμπέλιου για το σολωμικό έργο (1859-1860)
ΣT’: Aποσπασματικότητα
Z’: H «αυτομόρφωτη γλώσσα»
H’: O γλωσσικός «ευγενισμός»
Θ’: H μεταφραστική και αναγνωστική ηθική του Iάκωβου Πολυλά
I’: H «αφανής» παρουσία του Iάκωβου Πολυλά στα νεοελληνικά γράμματα
