Ο συλλογικός αυτός τόμος αποτελεί φιλολογικό μνημόσυνο που έρχεται να σημαδέψει τη δέκατη επέτειο από τον αδόκητο θάνατο του Γιάννη Καμπίτση. Περιέχει 23 φιλολογικά μελετήματα που φίλοι, συνάδελφοι και μαθητές του αφιερώνουν, για να τιμήσουν τη μνήμη του.
Ως κλασικός φιλόλογος ο Καμπίτσης καλλιεργούσε με την ίδια αγάπη τόσο την ελληνική όσο και τη λατινική φιλολογία. Οι περιοχές, ωστόσο, της αρχαιογνωστικής επιστήμης που προσείλκυσαν το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του ως ερευνητή ήταν η μυθολογία, η θρησκεία, η τραγωδία, οι θεσμοί και το δίκαιο. Οι περιοχές αυτές επικαλύπτονται στο έργο του, το οποίο κινείται με συνέπεια από τη μελέτη θρησκευτικών τελετών και μορφών λατρείας στη μελέτη των μύθων και των παραλλαγών τους, που καθρεφτίζουν αρχαϊκότερα θρησκευτικά συστήματα, ή γίνονται ύλη λογοτεχνικής μορφοποίησης, που επίσης καθρεφτίζει κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, στα οποία η ποίηση – ιδιαίτερα η τραγωδία – προσπαθεί να δώσει απάντηση. Το δίκαιο, εξάλλου, είναι κατά τον Καμπίτση η “εκλογίκευση” των παραδοσιακών θρησκευτικών θεσμών, που την έκανε όλο και πιο απαραίτητη η εξασθένηση, με την πάροδο του χρόνου, της αρχαϊκής πίστης στη θεϊκή δικαιοσύνη. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι έκδηλα στις μείζονες εργασίες του Καμπίτση, αλλά περισσότερο από παντού αλλού στη μεγάλη μονογραφία του, Μινυάδες και Προιτίδες, στην οποία εξετάζονται συγκριτικά δυο μυθικά σύνολα που ανήκουν στην κατηγορία των “μύθων αντίστασης” στην εξάπλωση της λατρείας του Διονύσου. Ο αναγνώστης αυτού εδώ του τόμου θα έχει την ευκαιρία να διαβάσει δύο αδημοσίευτα και άγνωστα ως τώρα μελετήματα του συγγραφέα, που προωθούν την έρευνα των παραπάνω μυθολογικών κύκλων και αναζητούν την καταγωγή των σχετικών λατρευτικών εθίμων σε λατρείες άλλων θεών, όπως της Ήρας στην Αργολίδα, τις οποίες απορρόφησε ο Διόνυσος στους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
JACQUELINE DE ROMILLY, La prevision et la surprise dans l’Antigone de Sophocle
ΙΩΑΝΝΑ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ, Θέματα συμφέροντος και δικαίου στον Υπέρ Μεγαλοπαολιτών (XVI) λόγο του Δημοσθένους
ΑΡΙΑΔΝΗ ΓΚΑΡΤΖΙΟΥ-ΤΑΤΤΗ, Θυσία και μαντική στον οίκο των Λα?δακιδών. Η εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή
ΔΑΝΙΗΛ Ι. ΙΑΚΩΒ, Σεισμός και κεραυνός στις Βάκχες του Ευριπίδη. Μια αναψηλάφηση του «θαύματος του παλατιού»
ΦΑΝΗΣ Ι. ΚΑΚΡΙΔΗΣ, Η κατάρα των απαρνημένων. Αρχίλοχος, Επωδοί, 79a D. = Ιππώναξ, απόσπ. 115 W., Ριμάτα κόρης και νιού 734–747 Δημοτικά τραγούδια της απαρνημένης
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ι. ΚΥΡΤΑΤΑΣ, Η πρώιμη χριστιανική εικονογραφία και τα πορτραίτα Φαγιούμ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΥΠΟΥΡΛΗΣ, Ιπποκρατικά
ΜΑΙΡΗ ΜΑΝΤΖΙΟΥ, Η έννοια του κέρδους στην Αντιγόνη και την Ηλέκτρα του Σοφοκλή
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Ο Σενέκας στο στόχαστρο της αρχαίας λογοτεχνικής κριτικής
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ, Σχόλια στο ποίημα «Πενθεύς» του Γ. Σεφέρη
ΣΟΦΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Kύλλαρος και Yλονόμη: Mια ρομαντική ιστορία και η λειτουργία της στην καρδιά μιας επικής παρωδίας
MICHAEL PASCHALIS, Generic afilliations in Roman and Greek Cynegetica
Ι. Ν. ΠΕΡΥΣΙΝΑΚΗΣ, Η τριλογία των Περσών
Γ. Μ. ΣΗΦΑΚΗΣ (επιμ.), Δύο ανέκδοτα μελετήματα του Ιω. Σ. Καμπίτση
Ν. Μ. ΣΚΟΥΤΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, Η διαλεκτική των ημαρτημένων πολιτευμάτων στην πλατωνική Πολιτεία
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΠΑΝΟΥΔΑΚΗΣ, Ο Ηρακλής στην Κω
TH. K. STEPHANOPOULOS, Bemerkungen zu Tragikerfragmenten
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΥΝΟΔΙΝΟΥ, Προβλήματα κειμένου και ερμηνείας στην Εκάβη του Ευριπίδη
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ, Ο θάνατος του Πατρόκλου και η επάνοδος του Αχιλλέα στον πόλεμο
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΣΑΝΤΣΑΝΟΓΛΟΥ, Ο Αρχίλοχος και ο λαός του: Αποσπάσματα 115, 93a, 94 (W.)
ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΣΙΤΣΙΡΙΔΗΣ, Παρωδία της επιστήμης στις Νεφέλες του Αριστοφάνη
Σ. Ν. ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ, Αμφισημία σε ποιητικά κείμενα: Η περίπτωση της Ορέστειας και του Δωδεκάλογου του Γύφτου
