Οι ποιητές μιλούν για την ποίηση

Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΣΤΙΧΟΥ

Μετάφραση: Τόμπρου Μαρία

Όταν ο Μπόρχες πήγε στο Χάρβαρντ το φθινόπωρο του 1967 για μια σειρά έξι ομιλιών στο πλαίσιο των «Διαλέξεων Νόρτον» εθεωρείτο κορυφαίος συγγραφέας ήδη από καιρό. Με τον γνωστό αυτοεπιτιμητικό του τρόπο, ισχυριζόταν πως είναι ένα είδος Αόρατου Ανθρώπου στην ίδια του τη χώρα, ενώ οι Βορειοαμερικανοί σύγχρονοί του έδειχναν βέβαιοι (και όχι από ευγένεια) ότι ήταν από τα ονόματα που προορίζονταν να επιβιώσουν και στο μακρινό μέλλον. Γνωρίζουμε ότι, έως τώρα, δεν έκαναν λάθος: ο Μπόρχες αντιστάθηκε στη συνήθη φθορά του χρόνου και η γοητεία και η δύναμη της γραφής του παρέμεινε αμείωτη. Για περισσότερα από τριάντα χρόνια οι έξι διαλέξεις του δεν έφτασαν στο τυπογραφείο και οι κασέτες τους μάζευαν σκόνη στο έρημο υπόγειο μιας βιβλιοθήκης. Όταν μάζεψαν αρκετή σκόνη, βρέθηκαν, εκδόθηκαν στα αγγλικά και τώρα μεταφράστηκαν στα ελληνικά. Η τέχνη του στίχου είναι μια εισαγωγή στη λογοτεχνία, στο λογοτεχνικό γούστο και στον ίδιο τον Μπόρχες.

«Tο κεντρικό γεγονός της ζωής μου αποτέλεσε η ύπαρξη των λέξεων και η δυνατότητα να υφαίνω αυτές τις λέξεις σε ποίηση».

«Τί σημαίνει για μένα να είμαι συγγραφέας; Σημαίνει απλώς το να είμαι πιστός στη φαντασία μου. Όταν γράφω κάτι, το σκέφτομαι όχι ως πραγματικά αληθινό (το απλό γεγονός είναι ένα πλέγμα από περιστάσεις και τυχαία συμβάντα), αλλά ως αληθινό ως προς κάτι βαθύτερο. Όταν καταστρώνω μια πλοκή, τη γράφω γιατί κατά κάποιον τρόπο πιστεύω σ’ αυτήν – όχι όπως πιστεύει κάποιος στην ιστορία αλλά όπως πιστεύει σε ένα όνειρο ή σε μιαν ιδέα».

«Ο Whistler είπε: «Η Τέχνη συμβαίνει». Δηλαδή, υπάρχει κάτι το μυστηριώδες στην τέχνη. Θα ήθελα να διαβάσω τη φράση του με ένα νέο νόημα. Θα έλεγα: Η τέχνη συμβαίνει κάθε φορά που διαβάζουμε ένα ποίημα».

Η φιλοσοφία της σειράς «Οι ποιητές μιλούν για την ποίηση»

Σκοπός της νέας αυτής σειράς είναι να προσφέρει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, σε υπεύθυνες μεταφράσεις, δοκιμιακά κείμενα κορυφαίων ξένων ποιητών για την τέχνη της ποίησης και τη σχέση της με τα πολιτισμικά και κοινωνικά συμφραζόμενα της εποχής. Η επίσκεψη στο εργαστήρι αυτών των ποιητών, οι οποίοι γνωρίζουν εκ των έσω τη φύση και τη λειτουργία του ποιητικού κειμένου, παρέχει μιαν εισαγωγή στην έννοια του λογοτεχνικού λόγου ουσιαστικότερη και αναγνωστικά πιο ευχάριστη από εκείνη των θεωρητικών της λογοτεχνίας.

 

 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες γεννήθηκε το 1899 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Ήταν απόγονος αγωνιστών για τη χειραφέτηση της Αργεντινής, ενώ ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και καθηγητής ψυχολογίας σε ξενόγλωσση παιδαγωγική σχολή. Από παιδί ακόμα ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες ήταν δίγλωσσος, αφού παράλληλα με τα ισπανικά, η αγγλόφωνη γιαγιά του του μάθαινε να μιλά και να γράφει την αγγλική γλώσσα. Ο μικρός δήλωσε στον πατέρα του ότι ήθελε να γίνει συγγραφέας και σε ηλικά επτά χρόνων σύνταξε στα ελληνικά μια σύνοψη της ελληνικής μυθολογίας. Οκτώ χρονών γράφει το πρώτο διήγημά του, ενώ ένα χρόνο αργότερα μεταφράζει και δημοσιεύει τον "Ευτυχισμένο πρίγκιπα" του Όσκαρ Ουάιλντ. Εξαιτίας μιας πάθησης στα μάτια του, που θα τον οδηγήσει προοδευτικά σε πλήρη τύφλωση, η οικογένεια Μπόρχες εγκαθίσταται στη Γενεύη, όπου ο Χόρχε Λουίς εγκαινιάζει της λυκειακές σπουδές του και αποκτά μια υψηλού επιπέδου μόρφωση, καθώς τελειοποιεί τις γνώσεις στην αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα. Ανακαλύπτει την εξπρεσσιονιστική ποίηση, τη γερμανική φιλοσοφία, τελειοποιεί τα λατινικά του και το 1919 εγκατεστημένος στη Μαγιόρκα της Ισπανίας ολοκληρώνει την πρώτη ποιητική συλλογή του "Οι κόκκινοι ρυθμοί" όπου είναι φανερός ο θαυμασμός για την επανάσταση των μπολσεβίκων στη Ρωσία. Η οικογένεια των Μπόρχες, έπειτα από πολλές προσωρινές διαμονές και πολλά ταξίδια στην Ευρώπη, επιστρέφουν το 1921 στο Μπουένος Άιρες, όπου και θα παραμείνει. Τώρα ο Μπόρχες ανακαλύπτει τις φτωχογειτονιές της γενέτειράς του με τους compafritos ("μόρτες") γράφει ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια και "φαντασίες", ιδρύει διάφορα περιοδικά, παίρνει μέρος σε λογοτεχνικούς ομίλους και από το 1925, που θα δημοσιεύσει την ποιητική συλλογή "Η απέναντι Σελήνη" και τα δοκίμια "Έρευνες", θα δίνει το λογοτεχνικό παρόν με ένα έως δύο έργα το χρόνο, μέχρι το 1985 που θα δημοσιευθεί και η τελευταία ποιητική συλλογή του, "Οι συνωμότες". Ο Μπόρχες πέθανε στις 14 Ιουνίου του 1986 στη Γενεύη και τάφηκε σύμφωνα με την επιθυμία του, στην πόλη των εφηβικών του χρόνων, στο Μπουένος Άιρες.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Το Αίνιγμα της Ποίησης

Η Μεταφορά

O Τρόπος της Αφήγησης

Μουσική των λέξεων και μετάφραση

Σκέψη και Ποίηση

Tο πιστεύω ενός ποιητή

Σημειώσεις του επιμελητή

Γι’ αυτή την εύστροφη τέχνη

 

ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

  • Μετάφραση
    Τόμπρου Μαρία
  • Διόρθωση δοκιμίων
    Ειρήνη Λυδάκη
  • ISBN εντύπου
    978-960-524-228-2
  • ISBN
    960-524-228-1
  • ISBN e-book
    978-960-524-837-6
  • Κωδικός στον Εύδοξο
    879
  • A' έκδοση
    2006
  • Τρέχουσα έκδοση
    11/2018
  • Τίτλος πρωτοτύπου
    "This craft of verse", by the President and Fellows of Harvard College, 2000
  • Τεχνικά χαρακτηριστικά
    192 14 20 σκληρόδετο
  • Τιμή καταλόγου
    20,00

ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ