Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΒΑΪΜΑΡΗΣ
Η πολιτισμική ιστορία της Κβαντικής Θεωρίας
Επιστημονική επιμέλεια: 
Τύπος βιβλίου: Έντυπο

12,60

Το βιβλίο

Πληροφορίες

Το βιβλίο περιλαμβάνει τέσσερα άρθρα που εξετάζουν την περίπλοκη σχέση ανάμεσα στην κβαντική φυσική και στο κοινωνικο-πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο αυτή διαμορφώθηκε. Στο πρώτο άρθρο, του αμερικανού ιστορικού των επιστημών Πολ Φόρμαν, υποστηρίζεται ότι η διαμόρφωση της κβαντικής φυσικής ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα στη γερμανόφωνη Ευρώπη μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας κβαντομηχανικής, ο μη αιτιακός χαρακτήρας της, δεν ήταν, σύμφωνα με τον Φόρμαν, προϊόν των εσωτερικών εξελίξεων στη φυσική, αλλά αποτέλεσμα της οικειοποίησης από πολλούς φυσικούς της ιδεολογίας του ανορθολογισμού που κατείχε ηγεμονική παρουσία στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Το δεύτερο και το τρίτο άρθρο, των ιστορικών της φυσικής Τζων Χέντρι και Νόρτον Γουάιζ, αντίστοιχα, εκφράζουν με αντιπροσωπευτικό τρόπο την πρόσληψη της «θέσης Φόρμαν» από την κοινότητα των ιστορικών των επιστημών. Ο τόμος κλείνει με μια πρόσφατη εργασία του ίδιου του Φόρμαν, όπου απαντά στην κριτική που ασκήθηκε στο έργο του από το 1971, όταν πρωτοδημοσιεύθηκε. Στόχος του βιβλίου είναι να παρουσιάσει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό τη συζήτηση για τη «θέση Φόρμαν» –μια ρηξικέλευθη προσέγγιση που έχει συζητηθεί πολύ ανάμεσα σε φυσικούς, μαθηματικούς, και ιστορικούς και φιλοσόφους των επιστημών – διερευνώντας τόσο τις ιστοριογραφικές προκείμενες της κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας των επιστημών όσο και την ιστορία της σύγχρονης  φυσικής.

Α' έκδοση
2012
Τρέχουσα έκδοση
9/
2023
ISBN
978-960-524-335-7
Τιμή καταλόγου
18,00
Τεχνικά χαρακτηριστικά
278 σελ.
17x
24 εκ.
Διαβάστε ένα απόσπασμα του βιβλίου

Συγγραφέας

Γαβρόγλου Κώστας

Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι ομότιμος καθηγητής Ιστορίας των Επιστημών στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης. Διετέλεσε επί σειρά ετών Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι επίσης μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση. Έλαβε το διδακτορικό του στη θεωρητική φυσική από το Ιmperial College. Πριν τον διορισμό του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, εργάσθηκε στο Ε.Μ.Π. Έχει διατελέσει επισκέπτης καθηγητής στα πανεπιστήμια του Λονδίνου, της Βοστώνης, του Κέμπριτζ, του Χάρβαρντ, του Μ.Ι.Τ., και στο Πολυτεχνείο Κωνσταντινούπολης. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η ιστορία της φυσικής και της χημείας του 19ου και 20ού αιώνα. Μερικά από τα πιο πρόσφατα βιβλία του είναι Το παρελθόν των επιστημών ως ιστορία (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2004), Neither Physics nor Chemistry: A history of quantum chemistry (μαζί με την Ana Simoes) (M.I.T. Press, 2011), History of Artificial Cold: Scientific, Technological and Cultural Aspects (Springer Publishers, 2014), Το Πανεπιστήμιο Αθηνών και η Ιστορία του 1837-1937 (μαζί με τον Βαγγέλη Καραμανωλάκη και τη Χάιδω Μπάρκουλα) (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2012 & Ιστορικό Αρχείο Πανεπιστημίου Αθηνών 2016), ενώ μαζί με τον Θόδωρο Αραμπατζή επιμελήθηκαν τα βιβλία Ο Αϊνστάιν και η Σχετικότητα (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2005) και Η κρίση στη φυσική και η Δημοκρατία της Βαϊμάρης – Η πολιτισμική ιστορία της κβαντικής θεωρίας (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2012). Είναι βουλευτής Επικρατείας του ΣΥ.ΡΙ.Ζ.Α. και Πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.

Δημοσιεύματα

«Η Φυσική και οι Φυσικοί στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης» του Δημήτρη Κωστόπουλου
The Books' Journal
Ιούλιος 2013
«Ο μύθος της ουδετερότητας», συνέντευξη του Κώστα Γάβρογλου στον Σπύρο Μανουσέλη
Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
19/01/2013

Περιεχόμενα

Εισαγωγή των επιμελητών:
Οι δυνατότητες για μια κοινωνική και πολιτισμική ιστορία της σύγχρονης φυσικής

Πολ Φόρμαν: Το πολιτισμικό περιβάλλον της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, η αιτιότητα  και η κβαντική θεωρία, 1918-1927: Η προσαρμογή των Γερμανών φυσικών και μαθηματικών σε ένα εχθρικό διανοητικό περιβάλλον
I.   Το πολιτισμικό πλαίσιο στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης ως εχθρικό πνευματικό περιβάλλον
1.    Όπως το αντιλαμβάνονται οι φυσικοί και οι μαθηματικοί
2.    Όπως βεβαιώνεται από άλλους παρατηρητές
3.    Πνευματικοί σύμμαχοι: Ο Κύκλος της Βιέννης και το Μπάουχαους
4.    Εκπαιδευτικά ιδεώδη και μεταρρυθμίσεις
5.    Η κρίση της επιστήμης
6.    Ο Σπένγκλερ και Η παρακμή της Δύσης
II.  Η προσαρμογή της ιδεολογίας στο διανοητικό περιβάλλον
1.    Εισαγωγή
2.    Από το θετικισμό στη φιλοσοφία της ζωής
3.    Η συνθηκολόγηση με τη θεωρία του Σπένγκλερ
4.    Η σφοδρή επιθυμία για κρίσεις
III. «Εγκαταλείποντας την αιτιότητα»: Η γνώση προσαρμόζεται στο διανοητικό περιβάλλον
1.    Εισαγωγή. Η έννοια της αιτιότητας
2.    Οι πρώτες νύξεις μιας διαφωνίας, 1919-1920
3.    Προσηλυτισμοί στο δόγμα της μη αιτιότητας, 1919-1925
α.  Οι πρώτοι προσήλυτοι: Έξνερ και Βάιλ
β.  Καλοκαίρι και φθινόπωρο του 1921: φον Μίσες,  Σότκι, Νερνστ, κ.ά.
γ.  Σημαντικές μεταγενέστερες μεταστροφές: Σρέντινγκερ και Ράιχενμπαχ
4.    Οι αμετανόητοι κόντρα στο ρεύμα, 1922-1923
5.    Η κατάσταση γύρω στο 1924
6.    Η τελευταία αντίσταση της αιτιότητας, 1925-1926
7.    Συμπέρασμα

Τζων Χέντρι: Το πολιτισμικό περιβάλλον της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και η κβαντική αιτιότητα  
Οι θέσεις του Φόρμαν
Το διανοητικό περιβάλλον της Βαϊμάρης
Η γενική προσαρμογή των φυσικών και των μαθηματικών στο περιβάλλον τους
Το θέμα της αιτιότητας
Περίληψη και συζήτηση

Νόρτον Μ. Γουάιζ: Πάσκουαλ Γιόρνταν: κβαντομηχανική, ψυχολογία, εθνικοσοσιαλισμός  
Διαισθητική κβαντομηχανική
Ο ρόλος του Μπορ
Η ταυτότητα
Ο αυθορμητισμός
Το κείμενο του Γιόρνταν
Στοχαστικός θετικισμός
Η μη δυνατότητα αντικειμενοποίησης
Η συμπληρωματικότητα και η θεωρία μετασχηματισμού
Βιολογία, ψυχολογία και παραψυχολογία
Θεωρία της ενίσχυσης και φαινομενολογική τελεολογία
Ο οργανισμός είναι μια μικροσκοπική οντότητα
Ο σχηματισμός ολοκληρωμένων δομών
Η σκοπιμότητα
Ψυχανάλυση και παραψυχολογία
Συμπεράσματα και ηθικό δίδαγμα
Μπορεί η ναζιστική ιδεολογία να κάνει καλή κβαντομηχανική;
Οι αντιστροφές
Διεθνισμός και αντισημιτισμός
Πολιτική ισχύος – από το NSDAP στο CDU

Πολ Φόρμαν: Ορισμένες σκέψεις για την απόρριψη από νεωτερικούς και μετανεωτερικούς ιστορικούς της επιστήμης του άρθρου «Το πολιτισμικό περιβάλλον της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, η αιτιότητα και η κβαντική θεωρία»   
Η χαρακτηριστική μεθοδολογία των επιστημονικών κλάδων ήταν το πλαίσιο της σύνθεσης
Η απόρριψη της «Βαϊμάρης» από τους νεωτερικούς και τους προνεωτερικούς
Η απόρριψη της «Βαϊμάρης» από τους μετανεωτερικούς
Πάρθια βέλη

Ευρετήριο ονομάτων

 

Περισσότερα

Σχετικά βιβλία

Τύπος βιβλίου: Έντυπο

12,60

SHARE
ΜΕΧΡΙ 31/03 ΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΔΩΡΕΑΝ!