Επιστημονική εκλαΐκευση

Η ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΜΗΧΑΝΗ

Η εκστρατεία αποκρυπτογράφησης των μυστικών του ριβοσώματος
Μετάφραση: Δημήτρης Χρυσός Τομαράς

Η ιστορία αυτή είναι η προσωπική εξιστόρηση των εμπειριών που αποκόμισε ο συγγραφέας ως φοιτητής, καθηγητής και ενθουσιώδης πειραματιστής που προσπαθεί να κατανοήσει πώς τα κύτταρα εκπληρώνουν μία από τις πλέον αρχέγονες και θεμελιώδεις λειτουργίες: τη σύνθεση των πρωτεϊνών. Μέσα από την οπτική του μετανάστη στην Αμερική και αργότερα στην Αγγλία, αλλά και του φυσικού που εισδύει στον κόσμο της βιολογίας, η ιστορία του αποτυπώνει τα συναισθήματα ενός «ξένου» που λαχταρά να γίνει μέρος του επιστημονικού και κοινωνικού κόσμου τον οποίο παρατηρεί.

Υπάρχει, όμως, και η καθαυτό επιστημονική ανακάλυψη: οι δομές της βιολογικής μηχανής που διαβάζει τον γενετικό κώδικα και μεταφράζει την αλληλουχία των νουκλεοτιδίων του σε αλυσίδες αμινοξέων οι οποίες συγκροτούν όλες τις –απαραίτητες για τη ζωή στον πλανήτη– πρωτεΐνες. Το ριβόσωμα, που αποτελείται από μία μεγάλη και μία μικρή υπομονάδα, αναδεικνύεται εδώ σε όλο του το μεγαλείο: η ερευνητική δουλειά του συγγραφέα αποκάλυψε το μοριακό υπόβαθρο του μηχανισμού αποκωδικοποίησης της μικρής ριβοσωματικής υπομονάδας, αλλά και το πώς διάφορα αντιβιοτικά εμποδίζουν τη λειτουργία του βακτηριακού ριβοσώματος εξαλείφοντας έτσι τις μικροβιακές μολύνσεις. Η διαδικασία προσδιορισμού της υπομονάδας αυτής, από τις αρχικές προσπάθειες με τα επιμέρους δομικά στοιχεία, μέχρι τις κατοπινές, ηρωικές απόπειρες καθαρισμού και κρυστάλλωσης ολόκληρης της μικρής υπομονάδας, είναι μια συναρπαστική ιστορία επινοητικότητας, τύχης και, τελικά, επιτυχίας.
Από τον πρόλογο της Jennifer Doudna,
Βραβείο Νομπέλ Χημείας 2020

«Το ριβόσωμα είναι ο κεντρικός επεξεργαστής που αποκωδικοποιεί τον παγκόσμιο κώδικα της ζωής, και η ιστορία της κατανόησής του είναι παρόμοια με εκείνη του DNA. Το λεπτομερές και πληθωρικό χρονικό που μας δίνει εδώ ο Βένκι Ραμακρίσναν έχει την ίδια αφοπλιστική ευθύτητα με τη Διπλή έλικα του James Watson. Ο συγγραφέας μιλάει με ειλικρίνεια για την ανταγωνιστική φιλοδοξία που λειτουργούσε ως κίνητρό του, καταθέτοντας συνάμα κάποιες εξαιρετικά εύστοχες σκέψεις για την εν δυνάμει φθοροποιό επίδραση των μεγάλων βραβείων. Η γονιδιακή μηχανή θα διαβαστεί ξανά και ξανά, ως ένα σημαντικό τεκμήριο στην ιστορία της επιστήμης.»
Richard Dawkins

ΕΤ: Tο βιβλίο υπάγεται στο Nόμο περί Eνιαίας Tιμής Bιβλίου, δηλαδή ισχύει μέγιστη έκπτωση 10%.

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο Βένκι Ραμακρίσναν (Venki Ramakrishnan) είναι βρετανοαμερικανός βιοχημικός και βιοφυσικός, γεννημένος στην Ινδία. Επικεφαλής από το 1999 ερευνητικής ομάδας στο Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας (LMB) του Συμβουλίου Ιατρικών Ερευνών (MRC), στο Καίμπριτζ της Αγγλίας, τιμήθηκε το 2009 με το Βραβείο Νομπέλ Χημείας για τις μελέτες του πάνω στη δομή και τη λειτουργία του ριβοσώματος. Από το 2015 έως το 2020 διετέλεσε πρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας (Royal Society).

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγικό σημείωμα στην ελληνική έκδοση 
Πρόλογος της Jennifer A. Doudna 
Πρόλογος του συγγραφέα 

Κεφάλαιο 1. Μια απροσδόκητη αλλαγή σχεδίων στην Αμερική
Κεφάλαιο 2. Η τυχαία συνάντηση με το ριβόσωμα
Κεφάλαιο 3. Αντικρίζοντας το αόρατο
Κεφάλαιο 4. Οι πρώτοι κρύσταλλοι της μηχανής
Κεφάλαιο 5. Στη Μέκκα της κρυσταλλογραφίας
Κεφάλαιο 6. Ξεπροβάλλοντας από την αρχέγονη ομίχλη
Κεφάλαιο 7. Ξεπερνώντας ένα κρίσιμο όριο
Κεφάλαιο 8. Ο αγώνας δρόμου ξεκινά
Κεφάλαιο 9. Το ξεκίνημα στη Γιούτα
Κεφάλαιο 10. Επιστροφή στη Μέκκα
Κεφάλαιο 11. Βγαίνοντας από την αφάνεια
Κεφάλαιο 12. Σχεδόν χάνοντας το πλοίο
Κεφάλαιο 13. Η τελική επίθεση
Κεφάλαιο 14. Αντικρίζοντας τη νέα ήπειρο
Κεφάλαιο 15. Η πολιτική της αναγνώρισης
Κεφάλαιο 16. Η περιοδεία για το ριβόσωμα
Κεφάλαιο 17. Η ταινία αρχίζει να διαμορφώνεται
Κεφάλαιο 18. Το τηλεφώνημα του Οκτωβρίου
Κεφάλαιο 19. Μια εβδομάδα στη Στοκχόλμη
Κεφάλαιο 20. Η επιστήμη προχωρά

Επίλογος 
Ευχαριστίες 
Σημειώσεις και προτεινόμενη βιβλιογραφία 

ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

  • Μετάφραση
    Δημήτρης Χρυσός Τομαράς
  • Πρόλογος
    JENNIFER A. DOUNDA
  • Επιμέλεια κειμένου
    Μαριλένα Παπαϊωάννου
  • Σχεδίαση εξωφύλλου
    Ιφιγένεια Βασιλείου
  • ISBN εντύπου
    978-960-524-613-6
  • ISBN e-book
    978-960-524-822-2
  • A' έκδοση
    5/2021
  • Τίτλος πρωτοτύπου
    Venki Ramakrishnan, Gene Machine. The Race to Decipher the Secrets of the Ribosome, Oneworld Publications Ltd, 2018
  • Τεχνικά χαρακτηριστικά
    400 14 21
  • Τιμή καταλόγου
    16,00