Βυζαντινή και νεοελληνική φιλολογία

ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

Προτάσεις ανασυγκρότησης, θέματα και ρεύματα. Πρακτικά συνεδρίου στη μνήμη του Αλέξανδρου Αργυρίου (Ρέθυμνο 20-22 Μαΐου 2011)

ΣΥΝΕΚΔΟΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

Το βιβλίο περιλαμβάνει 33 μελέτες παλαιότερων και νεότερων νεοελληνιστών, πανεπιστημιακών και κριτικών, που συγκροτούν μια εναλλακτική, πολυπρισματική και ιστορικά προσανατολισμένη θεώρηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα. Εστιάζει στη λογοτεχνική δημιουργία και στις σχέσεις της με την ευρωπαϊκή, στην ιστοριογραφία και στην κριτική ως διαμορφωτή λογοτεχνικών αντιλήψεων. Παράλληλα εξετάζεται το έργο που αποτέλεσε το αρχικό έναυσμα: η οκτάτομη «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» του Αλέξανδρου Αργυρίου, στη μνήμη του οποίου αφιερώθηκε τον Μάιο του 2011 ένα συνέδριο στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, από όπου προέκυψε ο παρών τόμος.

Το πρόσφατο λογοτεχνικό παρελθόν, ο 20ός αιώνας, ιστορείται πιο δύσκολα από το απώτερο, ακριβώς επειδή είναι πιο ζωντανό, πιο πολύμορφο. Προσφέρει όμως ένα προνομιακό πεδίο ώστε να δοκιμάσουμε καινούργιους προβληματισμούς. Το βιβλίο επιθυμεί να προκαλέσει ερεθίσματα, να αναδείξει θέματα και όχι να κλείσει κεφάλαια. Πώς γράφεται μια ιστορία της λογοτεχνίας σήμερα; «Ιστορία» δεν είναι μονάχα η εξιστόρηση του τι συνέβη, ούτε η απλή χρονολογική ταξινόμηση. Πρέπει να είναι μια αναζήτηση της αλληλουχίας (πού υπάρχει; πού όχι;), μια θεώρηση της λειτουργίας (τι δηλώνει η παρουσία, τι η απουσία;), που συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να γίνει τελική, θα είναι πάντα μερική, αλλά ίσως γι’ αυτό να πετυχαίνει γόνιμες διεισδύσεις, φωτίζοντας κάθε φορά κάποιες πτυχές πιο κρυμμένες, πιο αποκαλυπτικές των επιδράσεων που ασκεί η λογοτεχνία στους αναγνώστες.

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ

Η Αγγέλα Καστρινάκη είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961 και σπούδασε φιλολογία στο ΑΠΘ. Επιστημονικά έργα: Οι περιπέτειες της νεότητας. Η αντίθεση των γενεών στην ελληνική πεζογραφία, 1890-1945 (1995), Η φωνή του γενέθλιου τόπου. Μελέτες για την ελληνική πεζογραφία του 20ού αιώνα (1997), Η λογοτεχνία στην ταραγμένη δεκαετία 1940-1950 (2005). Έχει εκδώσει την Κερένια κούκλα του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου μαζί με τη μελέτη «“Σαν τις μυγδαλιές”: ιδέες και σύμβολα στην Κερένια κούκλα» (2013), καθώς και πέντε ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη υπό τον τίτλο Ήτον πνοή, ίνδαλμα αφάνταστον, όνειρον…, με τη μελέτη «Έρως νάρκισσος, έρως θείος: όψεις του έρωτα στο έργο του Παπαδιαμάντη» (2017). Ακόμα έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρα, κυρίως για την πεζογραφία του 20ού αιώνα και τη σχέση της με τα ιδεολογικά ρεύματα κάθε εποχής. Έχει εκδώσει επίσης τέσσερις συλλογές διηγημάτων (Φιλοξενούμενη, Εκδρομές με φίλες, Τα όρια της ζεστασιάς, Εκδοχές της Πηνελόπης), ένα βιβλίο με δοκίμια (Η λογοτεχνία, μια σκανταλιά, μια διαφυγή ελευθερίας), το μυθιστόρημα Έρωτας στον καιρό της ειρωνείας και τα αυτοβιογραφικά αφηγήματα για τη μεταπολίτευση Και βέβαια αλλάζει! (2014) και Κάτι ν’ αλλάξει! Μα πώς; (2019). Διηγήματά της έχουν μεταφραστεί σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο ειρήνης και φιλίας Αμπντί Ιπεκτσί, για μελέτες σχετικές με την εικόνα του Τούρκου σε ελληνικά αφηγήματα, και με το Κρατικό βραβείο δοκιμίου για τη μονογραφία Η λογοτεχνία στην ταραγμένη δεκαετία 1940-1950.

ΑΛΕΞΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

Ο Αλέξης Πολίτης γεννήθηκε το 1945 στην Αθήνα. Σπούδασε νεοελληνική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στο Université Paris IV (Sorbonne). Από το 1976 έως το 1989 εργάσθηκε στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, και από το 1989 έως το 2012 στη Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τώρα είναι ομότιμος καθηγητής της ίδιας Σχολής.

Αυτοτελείς εργασίες του (επιλογή): Το δημοτικό τραγούδι. Κλέφτικα, Αθήνα 1973, 31985· Η ανακάλυψη των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών, Αθήνα 1984, 21999· Ρομαντικά χρόνια Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880, Αθήνα 1993, 32003· Claude Fauriel, Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, Α΄-Β΄, Ηράκλειο 1999, 32000· Το μυθολογικό κενό, Αθήνα 2000· Εγχειρίδιο του Νεοελληνιστή. Βιβλιογραφίες, λεξικά, εγχειρίδια, κατάλογοι, ευρετήρια, χρονολόγια, κ.ά. (με τη συνεργασία του Τριαντάφυλλου Σκλαβενίτη και της Μαρίας Μαθιoυδάκη), Ηράκλειο 2002, 22005· Αποτυπώματα του χρόνου, Αθήνα 2006· Το δημοτικό τραγούδι, Ηράκλειο 2010· Στρατηγού Μακρυγιάννη Απομνημονεύματα, Α΄-Γ΄, Αθήνα 2011 (επιμέλεια· με τη συνεργασία της Γεωργίας Παπαγεωργίου).

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΖΙΟΒΑΣ

Ο Δημήτρης Τζιόβας είναι καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Birmingham της Αγγλίας από το 1985. Την περίοδο 2000-2003 διετέλεσε Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών, Οθωμανικών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του. Έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής και διευθύνει τη μεταφραστική σειρά νεοελληνικής λογοτεχνίας που εκδίδεται από το Κέντρο Βυζαντινών, Οθωμανικών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Birmingham. Έχει διατελέσει Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών (1995-1998) και μέλος της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών Journal of Modern Greek Studies (1992-2007), Byzantine and Modern Greek Studies (1995-2009), Journal of Greek Media and Culture (Advisory Board 2014 μέχρι σήμερα) και Gramma, που εκδίδεται από το ΑριστοτέλειοΠανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (2003 μέχρι σήμερα). To 2011 του απονεμήθηκε το βραβείο του περιοδικού Διαβάζω για το βιβλίο του Ο Μύθος της Γενιάς του Τριάντα: Νεοτερικότητα, Ελληνικότητα και Πολιτισμική Ιδεολογία (Πόλις 2011).

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Mario Vitti, Μια φιλία

Peter Mackridge, Λογοτεχνία και γλωσσικό ζήτημα, 1900-1967

Α΄. Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ
Roderick Beaton, Ελληνικός μοντερνισμός 1900-1930: πριν από το ξεκίνημα
Δημήτρης Πολυχρονάκης, «Το μεγάλο όνειρο του Ιουλιανού»: η συνάντηση του επτανησιακού ιδεαλισμού με τον πρώιμο ελληνικό νιτσεϊσμό
Μαρία Ρώτα, Ανασυνθέτοντας την αλεξανδρινή λογοτεχνική δραστηριότητα 1910-1930: από τα πρόσωπα στις συλλογικότητες
Χριστίνα Ντουνιά, Η δεκαετία του 1920: από την ποίηση της παρακμής στην κοινωνική αμφισβήτηση
Χ. Λ. Καράογλου, Η κριτική της κριτικής: προβληματισμοί και αντιπαραθέσεις στη δεκαετία του 1920
Γιάννης Δημητρακάκης, Γαλλικές απηχήσεις στη νεοελληνική κριτική 1930-1960: η έννοια του κλασικού
Λίζυ Τσιριμώκου, «Μόνο δυο στίχους μου σκληρούς να πω και να χαθώ…» Η αυτοσυνειδησία των ποιητών στον ελληνικό μεσοπόλεμο
Μιχάλης Χρυσανθόπουλος, Προσλαμβάνοντας τον πολιτικό Καβάφη: τα ποιήματα για τον Ιουλιανό και το ζήτημα της «κυριαρχίας»
Αγγέλα Καστρινάκη, Ο Ιησούς Χριστός σε μιαν άθεη εποχή (1920-1940)
Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Ιατρικές ιδέες στη λογοτεχνία: Ανδρέας Εμπειρίκος και René Laforgue
Σόνια Ιλίνσκαγια-Αλεξανδροπούλου, Η ρωσική λογοτεχνία στην Ελλάδα τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Σημεία πορείας

Β΄. Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Δημήτρης Τζιόβας, Από τον μοντερνισμό στο nouveau roman: θεωρητικές αναζητήσεις και προβληματισμοί γύρω από το μυθιστόρημα στην Ελλάδα
Κέλη Δασκαλά, Η γοητεία και η λήθη της λυρικής πεζογραφίας στον 20ό αιώνα
Σ. Ν. Φιλιππίδης, Για μια ιστορία της ελληνικής πειραματικής πεζογραφίας κατά την περίοδο 1944-1974
Τάκης Καγιαλής, «Ποιητές άξιοι του έθνους»: στρατηγικές για την εθνικοποίηση της μοντέρνας ποίησης στη μεταπολεμική Ελλάδα
Δημήτρης Παπανικολάου, Όταν χάθηκε η άνω τελεία: η μελοποιημένη ποίηση στη δεκαετία του ’60
Ευριπίδης Γαραντούδης, Ελληνική ποίηση και κινηματογράφος στις μεταπολεμικές ποιητικές γενιές: αποτυπώσεις της ιστορικής και  καλλιτεχνικής μνήμης

Γ΄. ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ’67 ΚΑΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
Αλέξης Ζήρας, Εποχές της συνοχής: οι συγγραφείς ως πολίτες στα χρόνια 1967-1974
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Διαδρομές της γενιάς του 1970: από τη νεανική εξωστρέφεια στην ωριμότητα της εσωτερικής περιπλάνησης
Ελισάβετ Κοτζιά, Το ευπώλητο μυθιστόρημα και η ιδέα της λογοτεχνικότητας, 1985-2010
Αναστασία Νάτσινα, Για τα όρια του μεταμοντερνισμού στην ελληνική πεζογραφία κατά το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα
Τιτίκα Δημητρούλια, Νέοι ποιητές στα τέλη του 20ού και στις αρχές του 21ου αιώνα

Δ΄. ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ
Αλέξης Πολίτης
, 1900: Η λογοτεχνία γράφεται πια στη Δημοτική. Ώρα να συγκροτηθεί το παρελθόν της
Μαριλίζα Μητσού, Εθνικά σχήματα στις νεοελληνικές μαρξιστικές γραμματολογίες
Βενετία Αποστολίδου, Πανεπιστημιακή διδασκαλία και ιστοριογραφία της λογοτεχνίας: το παράδειγμα του Λίνου Πολίτη
Έρη Σταυροπούλου, Η παρουσία των γυναικών συγγραφέων στις ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας
Βασιλική Κοντογιάννη, Και ο ελληνικός αυτοβιογραφικός λόγος;
Μίλτος Πεχλιβάνος, Η γενιά του ’30, η γραμματολογία και ο συγκριτισμός
Νάσος Βαγενάς, Θεωριακός ιμπρεσσιονισμός: μια τάση της Νεοελληνικής Κριτικής
Γιάννης Παπαθεοδώρου, Από την «ιστορία της παιδείας» στα «συγχρονικά τεκμήρια»: για την Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Αλ. Αργυρίου
Ειρήνη Γεργατσούλη – Μαρία Πάσσου, Το ηλεκτρονικό αρχείο του Αλέξανδρου Αργυρίου

 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

  • Επιμέλεια
    Αγγέλα Καστρινάκη
    Αλέξης Πολίτης
    Δημήτρης Τζιόβας
    Στέλλα Τσάμου
  • ISBN εντύπου
    978-960-524-384-5
  • A' έκδοση
    2012
  • Τρέχουσα έκδοση
    11/2012
  • Τεχνικά χαρακτηριστικά
    604 17 24
  • Τιμή καταλόγου
    28,00