18,00€
«Εάν γνωρίζεις το επιστημονικό αντικείμενο, τότε μπορείς και να το διδάξεις». Για όσους ενδεχομένως ασπάζονται αυτή την άποψη, το παρόν βιβλίο έρχεται να προβάλει ένα ισχυρό αντεπιχείρημα: «Όχι, δεν είναι έτσι». Παρατηρούμε συχνά, σε όλον τον κόσμο, εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας, με επιστημονική κατάρτιση, να μην αντιμετωπίζουν με επιστημονικό τρόπο τη διδασκαλία τους: «Είναι αποτελεσματικός ο τρόπος που διδάσκω; Μπορώ να το ελέγξω εμπειρικά;» Δεν υπάρχει πιο εύκολη δικαιολογία για μαθησιακά αποτελέσματα που δεν είναι ικανοποιητικά από την απόδοση της ευθύνης στους μαθητές, ή στο εκπαιδευτικό υλικό.
Ωστόσο, η αποτελεσματική διδασκαλία δεν πρέπει να θεωρείται ούτε δεδομένη, ούτε εύκολο να επιτευχθεί. Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη τόσο από επιστημονική όσο και από παιδαγωγική κατάρτιση προκειμένου να επιτύχουν στο διδακτικό τους έργο. Σκοπός της εκπαίδευσης είναι η μάθηση, όχι απλώς η διδασκαλία. Όμως, η αποτελεσματική διδασκαλία προϋποθέτει τη μελέτη ποικίλων θεμάτων όπως τις προαντιλήψεις των μαθητών, τη διδασκαλία με στόχο την εννοιολογική αλλαγή, τα αναλυτικά προγράμματα, τον επιστημονικό εγγραμματισμό και πολλά άλλα.
Το βιβλίο αυτό, γραμμένο από Έλληνες ερευνητές της διδακτικής της βιολογίας με διεθνή παρουσία, έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, προσεγγίζοντας σχετικά θέματα, αλλά και δίνοντας το στίγμα της διδακτικής της βιολογίας ως πεδίου της εκπαιδευτικής έρευνας. Στόχος του είναι να αποτελέσει διδακτικό βιβλίο στα σχετικά προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα, αλλά κυρίως ένα σημείο αναφοράς για κάθε εκπαιδευτικό, πρωτίστως αλλά όχι αποκλειστικά της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που ενδιαφέρεται να διδάξει ουσιαστικά και αποτελεσματικά τη βιολογία, και όχι απλώς να μεταδώσει τις πληροφορίες που περιέχουν τα σχολικά βιβλία.
Γράφουν οι: Γεώργιος Αμπατζίδης – Μάρθα Γεωργίου – Μαρίντα Εργαζάκη – Βασιλική Ζόγκζα – Μαριάννα Καλαϊτζιδάκη – Κώστας Καμπουράκης – Ναυσικά Καψαλά – Κωνσταντίνος Κορφιάτης – Ευαγγελία Μαυρικάκη – Παναγιώτης Κ. Στασινάκης
Εικόνα εξωφύλλου: Albrecht Dürer, Αριστερό φτερό πουλιού blue-roller (Coracias cyanogaster), 1512. © The Albertina Museum, Vienna
ΕΤ: Tο βιβλίο υπάγεται στον Nόμο περί Eνιαίας Tιμής Bιβλίου, δηλαδή ισχύει μέγιστη έκπτωση 10%.
Ο Κώστας Καµπουράκης είναι συγγραφέας και επιμελητής έντεκα βιβλίων, μεταξύ των οποίων τα Making Sense of Genes (Cambridge University Press, 2017)· Τι είναι, τελικά, τα γονίδια;, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2021), και Understanding Evolution (Cambridge University Press, 2014)· Κατανοώντας την εξέλιξη (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2017). Είναι διευθυντής των εκδοτικών σειρών Understanding Life (Cambridge University Press) και Contributions from Biology Education Research (Springer), ενώ υπήρξε, επίσης, διευθυντής της επιθεώρησης Science & Education (Springer) και της εκδοτικής σειράς Science: Philosophy History and Education (Springer). Εργάζεται ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, όπου επίσης διδάσκει στο Τμήμα Βιολογίας και στο Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Επιμόρφωσης των Εκπαιδευτικών.
Η Μαρίντα Εργαζάκη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει διατελέσει μέλος της ακαδημαϊκής επιτροπής της ERIDOB (European Researchers in Didactics of Biology) την περίοδο 2010-2018, ενώ από το 2019 είναι διευθύντρια της εκδοτικής σειράς Contributions from Biology Education Research του Springer. Είναι κριτής σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια. Έχει επιβλέψει μία σειρά διπλωματικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών και έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρων. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν, γενικά, την ανάδυση και την ανάπτυξη της βιολογικής γνώσης και της επιστημονικής σκέψης με τη βοήθεια κατάλληλα σχεδιασμένων μαθησιακών περιβαλλόντων.
Ο Παναγιώτης Κ. Στασινάκης, είναι Βιολόγος, μόνιμος εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια δημόσια εκπαίδευση. Η οργανική του θέση βρίσκεται στο 4ο ΓΕΛ Ζωγράφου, ενώ την τελευταία τριετία είναι Υπεύθυνος του «Εργαστηριακού Κέντρου Φυσικών Επιστημών» (ΕΚΦΕ) Αμπελοκήπων, Αθήνας. Ως εξωτερικός συνεργάτης έχει εργαστεί σε διάφορα πανεπιστημιακά τμήματα, διδάσκοντας σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα, αντικείμενα που αφορούν τη Διδακτική της Βιολογίας και την Εκπαιδευτική Έρευνα. Έχει δημοσιεύσει εργασίες του σε περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων, τα οποία σχετίζονται με ζητήματα της Διδακτική της Βιολογίας.
Ο Κωνσταντίνος Κορφιάτης σπούδασε Βιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου εκπόνησε και τη διδακτορική του διατριβή. Είναι από το 2005 μέλος ΔΕΠ του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εκτείνονται στα πεδία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, της Διδακτικής της Βιολογίας (ειδικότερα της διδακτικής της οικολογίας) και της εκπαίδευσης για την αειφορία. Από το 2016, είναι μέλος της ακαδημαϊκής επιτροπής της επιστημονικής ένωσης «Ευρωπαίοι Ερευνητές στη Διδακτική της Βιολογίας – ERIDOB». Συνεργάζεται, ως μέλος Επιστημονικών Επιτροπών, με το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου σε θέματα όπως η αναμόρφωση των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών και η συγγραφή διδακτικών βιβλίων για τη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση.
Εισαγωγή
Ι – Διδακτική της βιολογίας
1. Η διδακτική της βιολογίας και η σχέση της με τη βιολογική εκπαίδευση
Μαρίντα Εργαζάκη
2. Η έρευνα στη διδακτική της βιολογίας: Ένας σύντομος οδηγός καλών πρακτικών
Ευαγγελία Μαυρικάκη
ΙΙ – Έννοιες και εννοιολογική αλλαγή
3. Η βιολογία στα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών του νηπιαγωγείου και του δημοτικού σχολείου
Μαριάννα Καλαϊτζιδάκη
4. Οι έννοιες βιολογίας στα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών του γυμνασίου και του λυκείου
Μάρθα Γεωργίου, Ναυσικά Καψαλά, Ευαγγελία Μαυρικάκη
5. Αποδίδοντας διαφορετικά νοήματα στην ίδια έννοια: Γιατί η εννοιολογική ποικιλομορφία δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως εννοιολογική ασυνέπεια
Γεώργιος Αμπατζίδης, Κώστας Καμπουράκης
6. Οργανισμοί και τεχνουργήματα: Γιατί η αποσαφήνιση των μεταξύ τους διαφορών μπορεί να συνεισφέρει στην κατανόηση των βιολογικών φαινομένων
Κώστας Καμπουράκης
7. Οι αντιλήψεις των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για έννοιες της βιολογίας
Γεώργιος Αμπατζίδης
8. Εννοιολογική αλλαγή και εκπαίδευση στη βιολογία
Βασιλική Ζόγκζα
ΙΙΙ – Παιδαγωγική πράξη
9. H Γνώση Παιδαγωγικού Περιεχομένου στη διδακτική της βιολογίας
Παναγιώτης Κ. Στασινάκης
10. Η διδασκαλία για τη φύση της επιστήμης και οι σχετικές αναπαραστάσεις στα σχολικά βιβλία βιολογίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Κώστας Καμπουράκης
11. Επιστημονικός εγγραμματισμός στη βιολογία, κριτική σκέψη και κοινωνικοεπιστημονικά ζητήματα
Κωνσταντίνος Κορφιάτης, Μάρθα Γεωργίου
12. Διερευνητική μάθηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων στο εργαστήριο βιολογίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Παναγιώτης Κ. Στασινάκης
13. Διδασκαλία και κατανόηση βιολογικών συστημάτων
Κωνσταντίνος Κορφιάτης
14. Η διδασκαλία της βιολογίας εκτός της σχολικής τάξης
Κωνσταντίνος Κορφιάτης
Γλωσσάρι
Ευρετήριο
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Νικ. Πλαστήρα 100, Βασιλικά Βουτών
70013, Ηράκλειο Κρήτης
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΘΗΝΑΣ
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Θουκυδίδου 4, Πλάκα
105 56, Aθήνα
